สิวที่กราม: สาเหตุ วิธีรักษา และการป้องกัน

สิวที่กรามคืออะไร? และแตกต่างจากสิวบริเวณอื่นอย่างไร?

สิวที่กรามคือสิวที่ขึ้นเป็นกลุ่มบริเวณแนวขากรรไกรและใบหน้าส่วนล่าง ซึ่งมักพบในผู้ใหญ่ โดยเฉพาะผู้หญิง และมีความแตกต่างจากสิวบริเวณอื่นอย่างชัดเจน

ความแตกต่างที่สำคัญระหว่างสิวที่กรามและสิวบริเวณอื่น ได้แก่

• ตำแหน่งที่เกิด: สิวในผู้ใหญ่มักเกิดบริเวณ “U-zone” (แนวกรามและใบหน้าส่วนล่าง) ในขณะที่สิวในวัยรุ่นมักเกิดบริเวณ “T-zone” (หน้าผาก จมูก และคาง)
• ลักษณะของสิว: สิวที่กรามมักเป็นสิวอักเสบที่อยู่ลึกใต้ผิวหนัง เช่น สิวซีสต์ หรือสิวหัวช้างที่ไม่มีหัว ซึ่งมักมีอาการเจ็บและทิ้งรอยแผลเป็นได้ง่าย ในขณะที่สิวบริเวณหน้าผากหรือจมูกมักเป็นสิวอุดตันหรือสิวอักเสบตื้นๆ
• สาเหตุหลัก: สิวที่กรามมักเกี่ยวข้องกับความผันผวนของฮอร์โมน ส่วนสิวบริเวณอื่นมักเกิดจากความมันบนใบหน้าโดยรวม

ลักษณะเฉพาะของสิวที่กราม

ลักษณะเฉพาะของสิวที่กรามคือมักจะเป็นสิวอักเสบชนิดลึก เช่น สิวซีสต์หรือสิวหัวช้างที่อยู่ใต้ผิวหนัง ซึ่งมักมีอาการเจ็บเมื่อสัมผัสและไม่มีหัวหนองให้เห็น

ลักษณะเด่นอื่นๆ ของสิวที่กราม ได้แก่:

• ตำแหน่ง: มักเกิดบริเวณแนวกรามและใบหน้าส่วนล่าง (U-zone) ซึ่งเป็นลักษณะของสิวในผู้ใหญ่ โดยเฉพาะในผู้หญิง
• การอักเสบ: สิวที่กรามมักมีการอักเสบที่รุนแรงกว่าสิวบริเวณอื่น ทำให้หายช้าและมีแนวโน้มที่จะทิ้งรอยแผลเป็นหรือรอยดำไว้
• ความสัมพันธ์กับฮอร์โมน: การเกิดสิวบริเวณนี้มักเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน โดยเฉพาะฮอร์โมนแอนโดรเจนที่สูงขึ้น

การเปรียบเทียบสิวที่กรามกับสิวที่คางและหน้าผาก

สิวที่กรามมักเกิดจากความผันผวนของฮอร์โมนและมีลักษณะเป็นตุ่มอักเสบลึก ในขณะที่สิวบริเวณหน้าผากมักเกี่ยวข้องกับความมันโดยรวมของผิวและมีลักษณะเป็นสิวอุดตันตื้นๆ

ตารางเปรียบเทียบความแตกต่างที่สำคัญระหว่างสิวที่กรามกับสิวที่หน้าผาก:

5 สาเหตุหลักที่ทำให้เกิดสิวที่กราม มีอะไรบ้าง?

5 สาเหตุหลักที่ทำให้เกิดสิวที่กราม ได้แก่ ความผันผวนของฮอร์โมน, การระคายเคืองทางกายภาพ, การใช้ผลิตภัณฑ์ที่อุดตันรูขุมขน, ความเครียดและการอดนอน, และสุขอนามัยที่ไม่ดี

สาเหตุเหล่านี้อธิบายได้ดังนี้:

• ความผันผวนของฮอร์โมน: ระดับฮอร์โมนที่ไม่สมดุล โดยเฉพาะฮอร์โมนเพศชาย (Androgens) ที่สูงขึ้น จะกระตุ้นต่อมไขมันบริเวณกรามให้ผลิตน้ำมันออกมามากเกินไปจนเกิดการอุดตัน
• การระคายเคืองทางกายภาพ (Acne Mechanica): การเสียดสีหรือแรงกดซ้ำๆ บริเวณกราม เช่น การคุยโทรศัพท์โดยแนบกับแก้ม การใส่สายรัดคางหรือหน้ากากอนามัยเป็นเวลานาน สามารถกระตุ้นให้เกิดสิวได้
• ผลิตภัณฑ์ที่อุดตันรูขุมขน (Comedogenic Products): ผลิตภัณฑ์บำรุงผิว เครื่องสำอาง หรือผลิตภัณฑ์สำหรับเส้นผมที่มีส่วนผสมที่อุดตันรูขุมขนได้ง่าย เมื่อสัมผัสกับบริเวณกรามอาจทำให้เกิดสิวได้
• ความเครียดและการอดนอน: ความเครียดทำให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) ซึ่งไปกระตุ้นการผลิตน้ำมันบนใบหน้าให้เพิ่มขึ้น เช่นเดียวกับการพักผ่อนไม่เพียงพอที่ส่งผลต่อความสมดุลของฮอร์โมน
• สุขอนามัยและแบคทีเรีย: การสัมผัสใบหน้าบ่อยๆ หรือการใช้อุปกรณ์ที่ไม่สะอาด เช่น โทรศัพท์มือถือหรือปลอกหมอน สามารถนำพาแบคทีเรียและสิ่งสกปรกมาสู่ผิวบริเวณกรามและทำให้เกิดสิวได้

สาเหตุที่ 1: การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกาย

ระดับฮอร์โมนที่ไม่สม่ำเสมอเป็นปัจจัยหลักที่ทำให้เกิดสิวบริเวณแนวกราม โดยเฉพาะในผู้หญิงที่มักจะเกิดสิวเห่อขึ้นก่อนมีประจำเดือน ระหว่างตั้งครรภ์ หรือเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน

การเปลี่ยนแปลงนี้เกิดจากระดับฮอร์โมนเพศชาย (แอนโดรเจน) ที่สูงขึ้น ซึ่งจะไปกระตุ้นต่อมไขมันบริเวณแนวกรามให้ผลิตน้ำมัน (ซีบัม) ออกมามากเกินไปจนเกิดการอุดตันในรูขุมขน ตัวอย่างที่ชัดเจนคือภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ (PCOS) ซึ่งทำให้เกิดสิวเรื้อรังบริเวณแนวกรามจากการมีฮอร์โมนแอนโดรเจนเกินปกติ

สาเหตุที่ 2: การระคายเคืองจากหน้ากากอนามัยและสิ่งของที่สัมผัสใบหน้า

การระคายเคืองทางกายภาพ (acne mechanica) จากการเสียดสีหรือแรงกดซ้ำๆ บริเวณแนวกราม เป็นสาเหตุสำคัญอย่างหนึ่งของการเกิดสิว การกระทำเหล่านี้ เช่น การถือโทรศัพท์แนบแก้ม การใช้มือเท้าคาง การสวมสายรัดคางหรือหมวกกันน็อกที่แน่นเกินไป รวมถึงการสวมหน้ากากอนามัย จะดักจับเหงื่อและความร้อนไว้พร้อมกับเสียดสีผิวหนัง ทำให้รูขุมขนอุดตัน ปรากฏการณ์ “สิวจากหน้ากาก” (maskne) ในช่วงการระบาดของโควิด-19 เป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของสิวบริเวณแนวกรามที่เกิดจากการเสียดสีของหน้ากากอนามัยเป็นเวลานาน

สาเหตุที่ 3: ผลิตภัณฑ์ดูแลผิวและเส้นผมที่ก่อให้เกิดการอุดตัน

ผลิตภัณฑ์ดูแลผิว เครื่องสำอาง หรือผลิตภัณฑ์สำหรับเส้นผมที่อุดตันรูขุมขน (ส่วนผสมที่ก่อให้เกิดสิว) เป็นสาเหตุของการเกิดสิวบริเวณแนวกราม

ผลิตภัณฑ์ที่มีเนื้อหนัก เช่น รองพื้นหนาๆ ออยล์บำรุงผม หรือโพเมดที่มีส่วนผสมของแว็กซ์ สามารถไหลมาโดนบริเวณแนวกรามและทำให้เกิดสิวที่เกิดจากเครื่องสำอาง (acne cosmetica) ได้ ซึ่งมักมีลักษณะเป็นตุ่มเล็กๆ สีเนื้อหรือสิวหัวขาวบริเวณแก้ม คาง หรือแนวกราม เพื่อป้องกันปัญหานี้ แพทย์ผิวหนังแนะนำให้ใช้ผลิตภัณฑ์ที่ระบุว่า “non-comedogenic” (ไม่มีส่วนผสมของน้ำมัน) และล้างเครื่องสำอางออกให้หมดทุกคืน

สาเหตุที่ 4: ความเครียดและการพักผ่อนไม่เพียงพอ

ความเครียดในระดับสูงสามารถทำให้สิวที่แนวกรามแย่ลงได้ โดยการรบกวนสมดุลของฮอร์โมน

ความเครียดจะกระตุ้นการหลั่งของคอร์ติซอล (ฮอร์โมนความเครียด) ซึ่งจะไปเพิ่มการทำงานของต่อมไขมัน ทำให้ผลิตน้ำมันออกมามากขึ้นและเกิดการอักเสบในผิวหนัง ในทำนองเดียวกัน การนอนหลับไม่เพียงพอก็จะเพิ่มระดับฮอร์โมนความเครียดและขัดขวางการซ่อมแซมผิวหนัง นักเรียนที่รายงานว่ามีความเครียดสูงหรือนอนหลับไม่ดีมักจะสังเกตเห็นว่าสิวเห่อบ่อยขึ้นหรือรุนแรงขึ้น

สาเหตุที่ 5: สุขอนามัยและพฤติกรรมการสัมผัสใบหน้า

สุขอนามัยที่ไม่ดีและการสัมผัสใบหน้าบ่อยครั้ง สามารถนำแบคทีเรียที่ก่อให้เกิดสิวมาสู่บริเวณแนวกรามได้

การกระทำเหล่านี้จะนำแบคทีเรียและสิ่งสกปรกมาสู่ผิวหนัง ตัวอย่างเช่น การใช้โทรศัพท์มือถือที่สกปรกแนบกับกราม หรือการใช้ปลอกหมอน ผ้าพันคอ และสายรัดคางที่ไม่สะอาด ซึ่งเป็นแหล่งสะสมของแบคทีเรียและน้ำมันที่ก่อให้เกิดสิวได้

วิธีรักษาสิวที่กรามให้หายขาดและปลอดภัยทำได้อย่างไร?

วิธีรักษาสิวที่กรามให้หายขาดและปลอดภัยที่สุดคือ การใช้ยาตามใบสั่งแพทย์ภายใต้การดูแลของแพทย์ผิวหนัง

แพทย์จะประเมินความรุนแรงและสาเหตุของสิวเพื่อวางแผนการรักษาที่เหมาะสมและปลอดภัย ซึ่งอาจรวมถึง:

• ยารับประทาน: สำหรับสิวที่รุนแรงหรือดื้อยา แพทย์อาจสั่งยาปฏิชีวนะเพื่อลดการอักเสบ, ยาไอโซเตรติโนอิน (Isotretinoin) ซึ่งสามารถรักษาสิวให้หายขาดหรือทุเลาลงในระยะยาวได้ หรือยาคุมกำเนิดและยาสไปโรโนแลคโตน (Spironolactone) สำหรับผู้หญิงที่มีปัญหาสิวจากฮอร์โมน
• ยาทาเฉพาะที่: แพทย์อาจสั่งยาทาในกลุ่มเรตินอยด์ (Retinoids) ที่มีความเข้มข้นสูงกว่ายาที่หาซื้อได้เอง เพื่อช่วยป้องกันการอุดตันของรูขุมขน
• หัตถการในคลินิก: เช่น การฉีดสเตียรอยด์เพื่อลดการอักเสบของสิวซีสต์ขนาดใหญ่ การทำเลเซอร์ หรือการลอกผิวด้วยสารเคมีเพื่อช่วยให้สิวดีขึ้นเร็วและลดรอยสิว

การดูแลและรักษาสิวที่กรามด้วยตนเองที่บ้าน

การดูแลรักษาสิวที่กรามด้วยตนเองที่บ้านสามารถทำได้โดยใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมออกฤทธิ์เฉพาะที่ การใช้ยาแต้มสิวเฉพาะจุด และการใช้แผ่นแปะสิว ซึ่งควรใช้อย่างสม่ำเสมอเป็นเวลาอย่างน้อย 8-12 สัปดาห์จึงจะเห็นผล

วิธีการดูแลรักษาสิวที่กรามด้วยตนเอง มีดังนี้:

• ใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมออกฤทธิ์:
  • Salicylic acid (กรดซาลิไซลิก): ช่วยผลัดเซลล์ผิวและทำความสะอาดรูขุมขนเพื่อลดสิวอุดตัน
  • Benzoyl peroxide (เบนโซอิลเพอร์ออกไซด์): ช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรีย C. acnes และลดการอักเสบ
  • Retinoids (เรตินอยด์): เช่น Adapalene ช่วยป้องกันการอุดตันของรูขุมขนใหม่ๆ
• ใช้ยาแต้มสิวเฉพาะจุด: สำหรับสิวอักเสบที่ขึ้นมาเป็นครั้งคราว สามารถใช้เจลแต้มสิวที่มีส่วนผสมเข้มข้น เช่น กรดซาลิไซลิก หรือเบนโซอิลเพอร์ออกไซด์ เพื่อช่วยให้สิวยุบเร็วขึ้น
• ใช้แผ่นแปะสิว (Pimple patches): แผ่นแปะไฮโดรคอลลอยด์ช่วยดูดซับของเหลวจากสิวและป้องกันการสัมผัสหรือแกะสิว ซึ่งช่วยให้สิวหายเร็วขึ้น
• ใช้แชมพูรักษาสิว (สำหรับบางกรณี): หากสิวมีลักษณะคล้ายสิวผดที่เกิดจากเชื้อรา (Malassezia folliculitis) การใช้แชมพูที่มีส่วนผสมของคีโตโคนาโซล (ketoconazole) หรือซิงค์ ไพริไธโอน (zinc pyrithione) มาล้างบริเวณกรามสัปดาห์ละ 2-3 ครั้งอาจช่วยได้

อย่างไรก็ตาม หากสิวมีลักษณะเป็นก้อนไตแข็งเจ็บใต้ผิวหนัง (blind pimples) หรือการรักษาด้วยตนเองไม่ดีขึ้นใน 6-8 สัปดาห์ ควรปรึกษาแพทย์ผิวหนังเพื่อรับการรักษาที่เหมาะสมต่อไป

ควรเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดแบบใดสำหรับสิวที่กราม?

สำหรับสิวที่กราม ควรเลือกใช้ ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดที่อ่อนโยน และล้างหน้าวันละสองครั้งเพื่อขจัดสิ่งสกปรกและเครื่องสำอาง แต่ควรหลีกเลี่ยงการล้างบ่อยเกินไปหรือการขัดถูที่รุนแรง

แพทย์ผิวหนังมักแนะนำผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมออกฤทธิ์ เช่น คลีนเซอร์ที่มีกรดซาลิไซลิก 2% เพื่อช่วยทำความสะอาดรูขุมขน นอกจากนี้ หากสงสัยว่าสิวเกิดจากเชื้อรา (Malassezia folliculitis) การใช้แชมพูขจัดรังแคที่มีส่วนผสมของคีโตโคนาโซล (ketoconazole) หรือซิงค์ ไพริไธโอน (zinc pyrithione) เป็นคลีนเซอร์สัปดาห์ละ 2-3 ครั้งก็อาจช่วยได้เช่นกัน

การใช้ยาแต้มสิวเฉพาะจุดมีประสิทธิภาพแค่ไหน?

ยาแต้มสิวเฉพาะจุดมีประสิทธิภาพในการช่วยให้สิวอักเสบเม็ดเล็กๆ หรือสิวที่อยู่บนผิวชั้นบนยุบเร็วขึ้น แต่โดยทั่วไปแล้วจะไม่ได้ผลกับสิวซีสต์หรือสิวหัวช้างที่อยู่ลึกใต้ผิวหนัง

ยาแต้มสิวทำงานโดยใช้ส่วนผสมเข้มข้น เช่น กรดซาลิไซลิก เบนโซอิลเพอร์ออกไซด์ หรือซัลเฟอร์ เพื่อทำให้สิวแห้งและลดการอักเสบเฉพาะที่ นอกจากนี้ยังมีแผ่นแปะสิวไฮโดรคอลลอยด์ที่ช่วยดูดซับของเหลวจากสิวและป้องกันการสัมผัสหรือการแกะสิว ทำให้สิวหายเร็วขึ้น

แชมพูลดสิวที่กรอบหน้าช่วยได้จริงหรือไม่?

แชมพูยาอาจช่วยลดสิวที่กรอบหน้าได้ แต่จะได้ผลเฉพาะในกรณีที่สิวมีสาเหตุมาจากเชื้อรา (Pityrosporum folliculitis) ไม่ใช่สิวอุดตันหรือสิวอักเสบทั่วไป

แชมพูที่มีส่วนผสมของสารต้านเชื้อรา เช่น คีโตโคนาโซล (ketoconazole) หรือซิงค์ ไพริไธโอน (zinc pyrithione) สามารถช่วยลดการเจริญเติบโตของเชื้อยีสต์ Malassezia ซึ่งเป็นสาเหตุของสิวเชื้อราได้ อย่างไรก็ตาม วิธีนี้จะไม่ได้ผลกับสิวที่เกิดจากฮอร์โมนหรือแบคทีเรียซึ่งเป็นสาเหตุส่วนใหญ่ของสิวที่กรอบหน้า

การรักษาสิวที่กรามโดยแพทย์ผิวหนัง

การรักษาสิวที่กรามโดยแพทย์ผิวหนังประกอบด้วยการใช้ยาตามใบสั่งแพทย์และหัตถการในคลินิก ซึ่งมักจะใช้หลายวิธีร่วมกันเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด

แพทย์อาจพิจารณาจ่ายยาตามความรุนแรงและสาเหตุของสิว ได้แก่:

• ยาทาเฉพาะที่: เช่น ยาทากลุ่มเรตินอยด์ (Tretinoin, Adapalene) เพื่อป้องกันการอุดตัน และยาปฏิชีวนะหรือเบนโซอิลเพอร์ออกไซด์ (Benzoyl Peroxide) เพื่อลดเชื้อแบคทีเรีย
• ยารับประทาน: สำหรับสิวอักเสบปานกลางถึงรุนแรง อาจใช้ยาปฏิชีวนะ (Doxycycline) หรือยาปรับฮอร์โมน (Spironolactone, ยาคุมกำเนิด) ในผู้หญิง และยาไอโซเตรติโนอิน (Isotretinoin) สำหรับเคสที่รุนแรงและดื้อต่อการรักษาอื่น

นอกจากนี้ยังมีหัตถการในคลินิกที่สามารถทำร่วมด้วย เช่น:

• การฉีดสเตียรอยด์: เพื่อลดการอักเสบของสิวซีสต์หรือสิวหัวช้างให้ยุบลงอย่างรวดเร็ว
• การบำบัดด้วยแสงและเลเซอร์: เพื่อฆ่าเชื้อแบคทีเรียและลดการทำงานของต่อมไขมัน
• การผลัดเซลล์ผิวด้วยสารเคมี (Chemical Peels): เพื่อช่วยผลัดเซลล์ผิว ลดการอุดตัน และรอยสิว

เมื่อไหร่ที่ควรไปพบแพทย์เพื่อรักษาสิวที่กราม?

ควรไปพบแพทย์ผิวหนังเมื่อการรักษาสิวที่กรามด้วยตัวเองไม่ดีขึ้นหลังจากผ่านไป 6-8 สัปดาห์ หรือเมื่อสิวมีความรุนแรงตั้งแต่แรก

สัญญาณอื่น ๆ ที่บ่งชี้ว่าควรไปพบแพทย์ ได้แก่:

• มีสิวอักเสบลึก เป็นไตแข็ง หรือเป็นซีสต์ใต้ผิวหนังที่เจ็บปวด
• สิวเริ่มทิ้งรอยแผลเป็นหรือรอยดำถาวร
• มีอาการอื่น ๆ ที่อาจเกี่ยวข้องกับฮอร์โมนร่วมด้วย เช่น ประจำเดือนมาไม่ปกติ หรือมีขนขึ้นผิดปกติในผู้หญิง
• สิวส่งผลกระทบต่อสภาพจิตใจ ทำให้เกิดความเครียดหรือขาดความมั่นใจ

ภาพรวมการรักษาด้วยยาและเลเซอร์สำหรับสิวที่กราม

การรักษาสิวที่กรามโดยแพทย์ผิวหนัง ครอบคลุมการใช้ยาทา ยารับประทาน และหัตถการในคลินิก เช่น การฉีดสิวและการใช้เลเซอร์ เพื่อจัดการกับสิวอักเสบ สิวอุดตัน และรอยแผลเป็น

แพทย์ผิวหนังอาจสั่งยาหรือทำหัตถการดังต่อไปนี้:

• ยารักษา:
  • ยาทา: เช่น กลุ่มเรตินอยด์ (Tretinoin) เพื่อป้องกันการอุดตัน และยาฆ่าเชื้อ (Benzoyl Peroxide, Clindamycin) เพื่อลดแบคทีเรีย
  • ยารับประทาน: เช่น ยาปฏิชีวนะ (Doxycycline) เพื่อลดการอักเสบ, ยาปรับฮอร์โมน (ยาคุมกำเนิด, Spironolactone) สำหรับผู้หญิงที่มีปัญหาสิวจากฮอร์โมน และ Isotretinoin (Accutane) สำหรับกรณีที่รุนแรงมาก
• เลเซอร์และหัตถการ:
  • การฉีดสเตียรอยด์: ใช้ฉีดเข้าที่สิวอักเสบเม็ดใหญ่หรือซีสต์โดยตรงเพื่อลดการอักเสบและทำให้สิวยุบเร็วขึ้นภายใน 48 ชั่วโมง
  • เลเซอร์และแสงบำบัด: เช่น แสงบำบัด (Photodynamic Therapy) เพื่อฆ่าเชื้อแบคทีเรียและลดขนาดต่อมไขมัน หรือเลเซอร์ชนิดต่างๆ (Pulsed-dye laser) เพื่อลดรอยแดง
  • การผลัดเซลล์ผิวด้วยสารเคมี: ช่วยขจัดเซลล์ผิวที่ตายแล้ว ทำความสะอาดรูขุมขน และลดการอักเสบของสิว

สิวที่กรามสามารถกลายเป็นปัญหาเรื้อรังได้หรือไม่?

ใช่ สิวที่กรามสามารถกลายเป็นปัญหาเรื้อรังได้ โดยมักมีลักษณะเป็นสิวที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องเป็นเวลานานหลายเดือนหรือหลายปี หรือกลับมาเป็นซ้ำๆ บ่อยครั้งจนถึงวัยผู้ใหญ่ และอาจดื้อต่อการรักษาทั่วไป

สิวที่กรามเรื้อรังมักมีลักษณะเป็นตุ่มอักเสบ (ตุ่มแดงเจ็บ) หรือซีสต์ใต้ผิวหนัง และอาจกำเริบตามรอบเดือนในผู้หญิง ซึ่งแตกต่างจากสิวที่เกิดขึ้นเป็นครั้งคราวแล้วหายไปเอง

สัญญาณเตือนของสิวที่กรามแบบเรื้อรัง

สัญญาณเตือนของสิวที่กรามแบบเรื้อรังคือ การมีสิวขึ้นอย่างต่อเนื่องเป็นเวลาหลายเดือนหรือหลายปี และมักดื้อต่อการรักษาทั่วไป

ลักษณะเฉพาะของสิวที่กรามแบบเรื้อรัง ได้แก่:

• มีสิวใหม่ขึ้นมาเรื่อยๆ ในขณะที่สิวเก่ากำลังจะหาย ทำให้มีสิวอยู่บนใบหน้าเกือบตลอดเวลา
• สิวมักมีลักษณะอักเสบ เป็นตุ่มแดงและเจ็บ
• อาจเกิดรอยดำหลังการอักเสบหรือหลุมสิวจากการอักเสบซ้ำๆ
• สิวอาจเห่อขึ้นเป็นรอบๆ เช่น ในช่วงก่อนมีประจำเดือน

ความแตกต่างระหว่างสิวอักเสบและสิวอุดตันที่กรามคืออะไร?

ความแตกต่างที่สำคัญระหว่างสิวอักเสบและสิวอุดตันที่กรามคือ สิวอักเสบจะมีลักษณะเป็นตุ่มแดง นูน และเจ็บ ในขณะที่สิวอุดตันเป็นเพียงรูขุมขนที่อุดตันและไม่มีการอักเสบ

• สิวอักเสบ (Inflammatory Acne): ประกอบด้วยตุ่มแดง ตุ่มหนอง หรือซีสต์และตุ่มนูนลึกใต้ผิวหนัง มักทิ้งรอยหรือแผลเป็นไว้ และพบได้บ่อยในสิวฮอร์โมนของผู้ใหญ่
• สิวอุดตัน (Comedonal Acne): ประกอบด้วยสิวหัวขาวและสิวหัวดำซึ่งเป็นรูขุมขนที่อุดตันแต่ไม่แดง มักเกิดร่วมกับสภาพผิวที่มันเยิ้ม

เราจะป้องกันการเกิดสิวที่กรามซ้ำได้อย่างไร?

การป้องกันการเกิดสิวที่กรามซ้ำ สามารถทำได้โดยการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตและดูแลผิวอย่างเหมาะสม ซึ่งประกอบด้วยกลยุทธ์หลักๆ ดังนี้

• การปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต:
  • อาหาร: รับประทานอาหารที่มีค่าดัชนีน้ำตาลต่ำ เช่น ผัก ผลไม้ และธัญพืชเต็มเมล็ด พร้อมทั้งลดการบริโภคน้ำตาลและผลิตภัณฑ์จากนม
  • ความเครียดและการนอนหลับ: จัดการความเครียดด้วยการออกกำลังกายหรือทำสมาธิ และนอนหลับให้เพียงพอ 7-9 ชั่วโมงต่อคืน เพื่อรักษาสมดุลของฮอร์โมน
  • สุขอนามัย: ทำความสะอาดสิ่งของที่สัมผัสกับใบหน้าเป็นประจำ เช่น โทรศัพท์มือถือ ปลอกหมอน และสายรัดคาง รวมถึงหลีกเลี่ยงการใช้มือสัมผัสบริเวณกราม
• แนวทางการดูแลผิว:
  • ใช้ผลิตภัณฑ์ที่ไม่ก่อให้เกิดการอุดตัน: เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลผิวและเครื่องสำอางที่ระบุว่า “non-comedogenic” (ไม่ก่อให้เกิดการอุดตัน) หรือ “oil-free” (ปราศจากน้ำมัน)
  • ทำความสะอาดอย่างอ่อนโยน: ล้างหน้าวันละสองครั้งด้วยผลิตภัณฑ์ที่อ่อนโยน หลีกเลี่ยงการขัดถูผิวแรงๆ เพราะอาจกระตุ้นให้ผลิตน้ำมันมากขึ้น
  • รักษาความสะอาดของอุปกรณ์: ทำความสะอาดแปรงแต่งหน้าเป็นประจำเพื่อป้องกันการสะสมของแบคทีเรีย

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตเพื่อป้องกันสิวที่กราม

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตเพื่อป้องกันสิวที่กรามสามารถทำได้โดยการปรับเปลี่ยนอาหาร การลดความเครียดและการนอนหลับให้เพียงพอ รวมถึงการดูแลสุขอนามัย ซึ่งการปรับเปลี่ยนเหล่านี้จะช่วยลดปัจจัยกระตุ้นที่ทำให้เกิดสิวได้

พฤติกรรมที่แนะนำให้ปรับเปลี่ยนมีดังนี้:

• การปรับเปลี่ยนอาหาร: แนะนำให้รับประทานอาหารที่มีค่าดัชนีน้ำตาลต่ำ เช่น ผัก ผลไม้ และธัญพืชไม่ขัดสี และลดการบริโภคอาหารที่มีน้ำตาลสูงและผลิตภัณฑ์จากนม ซึ่งอาจกระตุ้นการผลิตไขมันบนใบหน้า
• การลดความเครียดและการนอนหลับ: การจัดการความเครียดด้วยวิธีต่างๆ เช่น การออกกำลังกายหรือการทำสมาธิ และการนอนหลับให้เพียงพอ 7-9 ชั่วโมงต่อคืน จะช่วยควบคุมระดับฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) ซึ่งเป็นฮอร์โมนความเครียดที่กระตุ้นให้เกิดสิวได้
• การดูแลสุขอนามัยและอุปกรณ์: ควรทำความสะอาดสิ่งของที่สัมผัสกับใบหน้าเป็นประจำ เช่น หน้าจอโทรศัพท์มือถือ ปลอกหมอน (เปลี่ยน 1-2 ครั้งต่อสัปดาห์) และสายรัดคางของหมวกกันน็อก นอกจากนี้ควรหลีกเลี่ยงการใช้มือสัมผัสหรือเท้าคางเพื่อลดการเสียดสีและการสะสมของแบคทีเรีย

การเลือกสกินแคร์เพื่อป้องกันการเกิดสิวที่กราม

การเลือกสกินแคร์เพื่อป้องกันสิวที่กรามคือ การใช้ผลิตภัณฑ์ที่อ่อนโยนและไม่ก่อให้เกิดการอุดตัน (non-comedogenic)

เพื่อป้องกันสิวที่กราม ควรปฏิบัติตามคำแนะนำในการดูแลผิวต่อไปนี้:

• เลือกผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสม: มองหาผลิตภัณฑ์บำรุงผิวและเครื่องสำอางที่มีฉลากว่า “non-comedogenic,” “oil-free,” หรือ “won’t clog pores” (ไม่ก่อให้เกิดการอุดตัน) โดยควรเลือกสูตรที่เป็นเนื้อเจลหรือแบบน้ำแทนเนื้อครีมหนักๆ
• ทำความสะอาดอย่างถูกวิธี: ล้างหน้าวันละสองครั้งด้วยคลีนเซอร์ที่อ่อนโยน หลีกเลี่ยงการขัดถูผิวแรงเกินไป และต้องล้างเครื่องสำอางออกให้หมดจดทุกคืน
• รักษาความสะอาดอุปกรณ์: ควรล้างแปรงและฟองน้ำแต่งหน้าทุกสัปดาห์เพื่อป้องกันการสะสมของแบคทีเรียที่อาจก่อให้เกิดสิวได้

สิวที่กรามในผู้หญิงและผู้ชายเกิดจากสาเหตุเดียวกันหรือไม่?

สิวที่กรามในผู้หญิงและผู้ชายมีทั้งสาเหตุที่เหมือนและแตกต่างกัน โดยมีฮอร์โมนเป็นปัจจัยร่วมที่สำคัญ แต่ก็มีปัจจัยกระตุ้นเฉพาะเพศที่ต่างกันออกไป

• สาเหตุร่วม: ฮอร์โมนแอนโดรเจน (ฮอร์โมนเพศชาย) ที่สูงขึ้นจะกระตุ้นต่อมไขมันให้ผลิตน้ำมันออกมามากเกินไป ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของสิวที่กรามได้ทั้งในผู้หญิงและผู้ชาย
• ปัจจัยเฉพาะในผู้หญิง:
  • การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนตามรอบเดือน, การตั้งครรภ์, การเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน
  • ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ (PCOS)
  • การเริ่มหรือหยุดยาคุมกำเนิด
• ปัจจัยเฉพาะในผู้ชาย:
  • การระคายเคืองจากการโกนหนวด ซึ่งอาจทำให้เกิดการอักเสบของรูขุมขน (folliculitis)
  • การใช้ฮอร์โมนทดแทนเทสโทสเตอโรน หรือสเตียรอยด์
  • การไว้หนวดเคราที่อาจกักเก็บน้ำมันและแบคทีเรียไว้ที่ผิวหนัง

สาเหตุของสิวที่กรามที่พบบ่อยในผู้หญิง

สาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของสิวที่กรามในผู้หญิงคือ ความผันผวนของฮอร์โมน ซึ่งมักเกี่ยวข้องกับภาวะต่างๆ ดังนี้

• กลุ่มอาการถุงน้ำรังไข่หลายใบ (PCOS): ภาวะนี้ทำให้ร่างกายผลิตฮอร์โมนเพศชาย (แอนโดรเจน) มากเกินไป ซึ่งกระตุ้นให้เกิดสิวบริเวณกราม
• การเปลี่ยนแปลงในช่วงวัยหมดประจำเดือน: ระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนที่ลดลงในช่วงวัยหมดประจำเดือนและก่อนหมดประจำเดือน (Perimenopause) อาจทำให้เกิดสิวขึ้นใหม่บริเวณกรามได้
• การตั้งครรภ์: การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในระหว่างตั้งครรภ์เป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่พบบ่อย
• ยาคุมกำเนิด: การเริ่มหรือหยุดใช้ยาคุมกำเนิดสามารถรบกวนสมดุลของฮอร์โมนและทำให้เกิดสิวได้

สาเหตุของสิวที่กรามที่พบบ่อยในผู้ชาย

สาเหตุหลักของสิวที่กรามในผู้ชายเกี่ยวข้องกับฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนและการโกนหนวด โดยปัจจัยเหล่านี้ส่งผลให้เกิดสิวได้ดังนี้

• ฮอร์โมนเทสโทสเตอโรน: โดยธรรมชาติแล้วผู้ชายมีระดับฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนสูง ซึ่งกระตุ้นการผลิตน้ำมัน (ซีบัม) มากเกินไป นอกจากนี้ การใช้ยาเทสโทสเตอโรนทดแทนหรือสเตียรอยด์ก็สามารถกระตุ้นให้เกิดสิวหัวช้างบริเวณกรามได้
• การโกนหนวด: การโกนหนวดบ่อยครั้งอาจทำให้รูขุมขนระคายเคืองและอักเสบได้ อีกทั้งเทคนิคการโกนที่ไม่เหมาะสมหรือการใช้ใบมีดทื่ออาจทำให้เกิดตุ่มหนองและขนคุด (razor bumps)
• การไว้หนวดเครา: หนวดเคราที่ไม่สะอาดสามารถกักเก็บน้ำมันและแบคทีเรียไว้บนผิวหนังบริเวณกราม ซึ่งเป็นอีกสาเหตุหนึ่งของการเกิดสิว

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับสิวที่กราม

สิวที่กรามแบบไม่มีหัวเกิดจากอะไร?

สิวที่กรามแบบไม่มีหัว (Blind Pimples) เกิดจากการอุดตันลึกภายในรูขุมขนด้วยน้ำมัน เซลล์ผิวที่ตายแล้ว และแบคทีเรีย ซึ่งกระตุ้นให้เกิดการอักเสบขนาดใหญ่ใต้ผิวหนังโดยไม่มีหัวหนองปรากฏให้เห็นบนพื้นผิว

สิวประเภทนี้มักเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนที่ทำให้เกิดการผลิตไขมัน (sebum) มากเกินไปอย่างกะทันหัน และมักพบบ่อยในบริเวณแนวกรามเนื่องจากเป็นบริเวณที่มีผิวหนาและมีต่อมไขมันหนาแน่น

สิวที่กรามและคอมีความเกี่ยวข้องกันอย่างไร?

สิวที่กรามและคอมักเกิดขึ้นร่วมกัน เนื่องจากมีตำแหน่งที่อยู่ใกล้กันและมีสาเหตุการเกิดร่วมกันหลายอย่าง

ความสัมพันธ์ระหว่างสิวที่กรามและคอมีดังนี้:

• การกระจายตัวที่คาบเกี่ยวกัน: สิวในผู้ใหญ่เพศหญิงมักจะปรากฏในรูปแบบ “หน้ากากอนามัย” ซึ่งครอบคลุมบริเวณแนวกราม คาง และลำคอส่วนบน
• สาเหตุจากฮอร์โมน: ผิวหนังบริเวณกรามและลำคอส่วนบนมีต่อมไขมันที่ไวต่อฮอร์โมนแอนโดรเจนเหมือนกัน ดังนั้นเมื่อระดับฮอร์โมนเปลี่ยนแปลงจึงมักเกิดสิวขึ้นพร้อมกันทั้งสองบริเวณ ซึ่งเป็นลักษณะเด่นของสิวฮอร์โมน
• ปัจจัยทางกายภาพ: การเสียดสีจากสิ่งของต่างๆ เช่น สายรัดคางของหมวกกันน็อก ปกเสื้อคอเต่า หรือการโกนหนวด สามารถก่อให้เกิดการระคายเคืองและสิวได้ทั้งบริเวณกรามและลำคอ